Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk
nazwa obiektu
miejscowość, dzielnica
adres
nr kat.
rodzaj zabytku
datowanie
data i nr wpisu do PRZ
idK
Długa 12 - kamienicaGdańsk - Główne MiastoDługa 12 (Langgasse)xarchitektura mieszkaniowaprzełom XIV–XV w., 1. poł. XVI w., XVII w., 1776 r., 1950–53, 1985–89; 1993–9824 II 1967 r., nr 423 (stary nr 298)66

opis karty obiektu: Kamienica nazywana Domem Uphagena. W 1357 r. parcela należała do Alberta Wredne. Na przełomie XIV i XV w. była własnością rajcy miejskiego Johanna van Werne, który wzniósł zapewne murowany budynek. W 1. połowie XVI w. dom przebudowano a fasada otrzymała formy gotycko-renesansowe (z tego okresu zachowany relikt renesansowego portalu). Od 1627 r. posesja, połączona z parcelą przy ul. Ogarnej należała do Christopha Burchardta, a następnie do jego spadkobierców. W początkach XVIII w. posesja zmieniała często właścicieli. W 1743 r. ostatni właściciel odsprzedał dom Walentemu Aleksandrowi Czapskiemu, biskupowi kujawskiemu. Po śmierci biskupa kamienica przeszła na własność Jakuba Czapskiego a następnie jego córki Konstancji Mielżyńskiej. 23 czerwca 1775 r. posesję nabył Johann Uphagen, ławnik, rajca, bibliofil, historyk-amator. Uphagen zlecił mistrzowi murarskiemu Johanowi Benjaminowi Dreyerowi przebudowę zabudowań zlokalizowanych na posesji. Nowa fasada z rokokowym portalem nosiła w szczycie datę „1776”. Po śmierci właściciela w 1802 r. posesja weszła w skład majoratu utworzonego przez Johanna. W grudniu 1909 r. wydzierżawiona władzom miasta, które po przeprowadzeniu prac konserwatorskich otworzyły tu w listopadzie 1911 r. muzeum wnętrz mieszczańskich, jedno z najstarszych tego typu w północnej Europie. Pracami kierował Richard Dähne, miejski inspektor budowlany. W 1944 r. pod kierunkiem Jakoba Deurera zdemontowano wyposażenie i wystrój domu i wywieziono poza Gdańsk (między innymi do Gorzędzieja kolo Tczewa i do kościoła pokartuzjańskiego w Kartuzach). W 1945 r. zabudowa parceli znacznie zniszczona, fasada zachowana do wysokości 1 piętra. W latach 1950–1953 dom odbudowano według projektu Stanisława Mrozowskiego zachowując dolną część fasady i mury ogniowe, wewnątrz pozostawiono kamienicę w stanie surowym. Fasada odtworzona według projektu Kazimierza Orłowskiego i Ryszarda Massalskiego, W latach 1985–1989 rozpoczęta została odbudowa oficyn. W latach 1993–1998 prowadzone były prace rewaloryzacyjne obejmujące konserwację zachowanego wystroju drewnianego i pieców oraz rekonstrukcję innych części wystroju (sztukaterie, tkaniny ścienne, posadzki etc.). 7 czerwca 1998 r. Dom Uphagena otwarto dla publiczności jako muzeum wnętrz mieszczańskich.
Literatura dla tej karty:
skrót
autor
tytuł
miejsce/rok wydania
sygnatura
uwagi
idK
idL
idKL
KILARSKI( 1947)Kilarski J.Gdansk miasto nasze.Kraków 1947I 5999; I 6000; I 104508;I 130077; I 1708826661440
BALKE (1935)Balke E.Das schöne Danzig. [w:] . Danziger Arbeitshefte.Danzig 1935Fb 333 8°ilustr. s.20664456
BLECH (1904)Blech E.Danzig als Kunststätte.Danzig 1904Od 20821 8°; Od 20821 a; b 8°; 14 in Od 84 4°.667454
DähneDähne R.Führer durch das Ratsherr Johan Uphagen–Haus in Danzig.Danzig [ 1913 ] Od 1710 a, b 8°ilustr. s. nlb. 1 - 866120683
DANZIG (1908)Danzig und seine Bauten.Berlin 1908Od 1496 a 4°; Od 1496 b 4°ilustr. s. 234, 246, 247, 2486620435
DANZIG (1924)Danzig. ( Fischer ).Berlin 1924III 3775; III 5910; III 249859; Od 1050 a 4° Od 1050 4°ilustr.s.108-111.6622441
DANZIG (1942)Danzig in schönen Bildern.Danzig [1942 ]Od 1295 8°; Od 1295 a 8°ilustr. s. 216618445
DANZIGER (1914)Danziger Kunstkalender 1914.Danzig 1914Od 24299 4°; Od 24299 a 4°ilustr. s. 456629513
DANZIGER (1929)Danziger Zeitung.Danzig 1929 17 II Neue Baugedanken.X 726 2°6630716
Danziger 1913Danziger Kunstkalender 1913.Danzig 1913Od 24299 4°, Od 24299a 4°ilustr.s.5666141877
DEUTSCHE DANZIG (1939)Das deutsche Danzig.Berlin 1939Od 1299 4°6634451
FESTSCHRIFT (1903)Festschrift für die 17. Westpreussische Provinzial . Lehrerversammlung zu Danzig 5. 6. 7. Oktober 1903.[ Danzig 1903 ] Od 24003 8°; Od 24003 a 8°6643516
Fischer- GrenzgauFischer F.Die Danziger Kirchen.[w:] Grenzgau 1925 Jg. 2 H. 9. 11 in Od 73/ 2 2°ilustr. s. 366122684
FÜHRERFührer durch die Freistadt Danzig.Danzig 1920I 135933ilustr. s.13661711864
FÜHRER (1904)F?hrer durch Danzig und Umgebung.Leipzig [1904]Od 974 10a 8?°6645715
FÜHRER (1914)Führer durch Danzig. Hrsg. unter Mitwirkung der Danziger Verkehrs-Zentrale vom Magistrat der Stadt Danzig.Danzig 1914Od 1020/2 8°; 4 in Od 86 4°.ilustr. s. 106648450
GEDANENSIA (1877-1930)Gedanensia Zeitungsausschnitte 1877 . 1930.-------Od 4613 2° D?S. 6649447
GRIESEBACH (1908)Griesebach A.Danzig.Leipzig 1908Od 1004 8°; Od 1004 a 8°.ilustr. tabl.206650448
HÄMMERLE (1931)Hämmerle K.Danzig und die deutsche Nation.Danzig 1931Od 22859 4°; Od 22859 a; b 4°.6652514
HANSESTADT (1942)Hansestadt Danzig.Danzig 1942Od 1109 8°.ilustr. s. nlb. 30, 31, 32, 336653444
HEYN (1913)Heyn F.Die Danziger Dachkonstruktionen.Danzig 1913Od 1503 4°ilustr.s.316655446
KAYSER (1925)Keyser E.Die Stadt Danzig.Stuttgart 1925Od 1172 8°6659439
KAYSER (1931)Keyser E.Eine Wanderung durch Alt . Danzig.Danzig 1931Od 1070 8°; Od 1070 a 8°6660443
KAYSER (1904)Kayser F.Danzig und seine neue technische Hochschule.[ Danzig 1904 ]Od 16551 8°.6658515
Kloeppel (1935-I)Kloeppel O.Die Wiederherstellung des alten Stadtbildes von Danzig seit der nationalen Erhebung [w:] Die Baukunst im Deutschen Osten, t. I.Danzig 1935Ec 2996 8°ilustr. s.166138772
KLOEPPEL (1937-V)Kloeppel O.Das Stadtbild von Danzig in der drei Jahrhunderten seiner .Grossem Geschichte, [w:] Die Baukunst im Deutschen Osten, t.V.Danzig 1937Ec 2996 b 8°6662436
KOMMT (1934)Kommt nach Danzig.Danzig 1934Od 13 in 100/ 5 4°ilustr. s. 66663457
KONGRESSTADT (1927)Die Kongresstadt Danzig.Danzig [ 1927 ]Od 1057 8°ilustr.s.39-406638453
KREUZ (1940)Kreuz und quer durch Danzig und seine Seebäder.Danzig [ 1940 ]Od 932a 8°6664432
LINDNER (1903)Linder A.Danzig.Leipzig 1903Ea 3209 8°; Od 990 a; b 8°ilustr. s. 103, 104, 1056670836
LINDNER (1913)Lindner A.Danzig.Leipzig 1913II 168146ilustr.s.97,108-110,661681892
LUBENLuben F.A.Das schenswerte Danzig.Danzig 1930I 135934, Od 105/150 8ilustr.s.6661661815
MannowskyMannowsky W.Das Uphagenhaus in Danzig.[ Danzig 1933 ].10 in Od 100/ 3 4°, I 104061.66123685
MannowskyMannowsky W.Das Uphagenhaus in Danzig.[ Danzig 1933 ].10 in Od 100/ 3 4°, I 104061.ilustr. s.5, 9, 11,13,1566123738
MARKMANN (1939)Markmann F.; Thies J.Danzig.Leipzig 1939Od 4567 8°6676434
MEIN (1934)Mein schönes Danzig.Danzig [ 1934 ]Od 1081 8°6678455
Ostdeutsche (1924)Ostdeutsche Monatshefte.Danzig 1924Ac 282/ 5 8°66119737
Ostdeutsche (1921)Ostdeutsche Monatshefte.Danzig 1921Ac 282/ 5 8°ilustr. s.6766137689
Przewodnik (1929)Przewodnik po Gdansku (Macierz Szkolna).Gdan~sk 1929I 63441; I 5509; I 1661056686452
RickRick R.Danzig im Schatten von Versailles.Langensalza 1939Od 3966 8°ilustr. s. 7166121682
Rohrbach [1939]Rohrbach P.Die deutsche Stadt Danzig.Königstein [ 1939 ]Od 1297 8°ilustr. s.176691512
Rudolph (1889)Rudolph A.Neuer Führer durch Danzig und Umgegend.Danzig 1889.Od 950 4/ 8°6693517
SAWATZKISawatzki G.Danzig ist deutsch.Berlin [1939]II 278259s.nlb. k.21661651812
SchmidtSchmidt A.Danzigs merkwürdige Inschriften.Danzig 1925Od 1806 8°66117681
Strohmenger (1940)Strohmenger H.Führer durch Stadt und Umgebung.Danzig 1940Od 100/8 4°; 17 in Od 100/8 4°66100433
Thum (1914)Thum F.Die konstruktive und künstlerische Entwicklung der Danziger Wohnhausgiebel.Berlin 1914Od 1505 4°; Od 1505a 4°ilustr. s. 5566102449
Volmar (1944)Volmar E.Das Danziger Bürgerhaus.Berlin 1944Ea 3485 8° 66104437
Wer Kent [1928]Wer kennt Danzig?Stettin [1928]11 in Od 90 4°, Od 1068˛ 8°ilustr.s.48-5066106438
Wernick (1873)Wernick F.Danzig.Danzig 1873Od 939 8°66108510
WocheDie Woche Kriegsjahr.Berlin 1909 nr. 50Ac 445 4°ilustr. s. 2148 - 215066124686

Źródła karty:
tytul
autor
datowanie źródła
napisy
technika
wymiary
skala
sygn.bibl.
typ
idK
idZ
Wnętrze, fragmentaryczny widok pokoi w bocznym skrzydle (poprzez uchylone drzwi) NNok. 1911 fotografia 16,7 x 10,5 cm Al. II/131/12 Fotografie, klisze661024
Wnętrze, fragment pokoju (do picia herbaty) NNok. 1911fotografia 11 x 13,7 cm Al. II/131/6 Fotografie, klisze661022
Wnętrze, pokój muzyczny – drzwi NNok. 1911fotografia 14,3 x 6 cm Al. II/131/29 Fotografie, klisze661028
Wnętrze, sień NNok. 1911 fotografia 165 x 117 mm Al. II/131/4 Fotografie, klisze661037
Wnętrze, szafa gdańska NNok. 1911fotografia 15,5 x 11,7 cm Al. II/131/20 Fotografie, klisze661038
Wnętrze, pokój muzycznyNNok. 1925fotografia 11 x 7,5 cmAl. III/90/32 Fotografie, klisze661039
Widok od podwórza górnej części fasady NNok. 1911fotografia 16,7 x 10,7 cmAl. II/131/2 Fotografie, klisze661018
Ul. Długa zniszczenia wojenne, zabezpieczanie fasady kamienicy nr 12 K. Lelewicz 1950 fotografia 23,7 x 29,1 cm Al. IV/1 t.2/82 Fotografie, klisze661176
Widok od podwórza NNok. 1910 fotografia 11 x 7,5 cmAl. III/90/31 Fotografie, klisze661017
Wnętrze, pokój „niebieski” – kominek NNok. 1911 fotografia 16,3 x 7,5 cm Al. II/131/31 Fotografie, klisze661030
Widok od podwórza środkowej i górnej części fasady NNok. 1911fotografia 16,7 x 9 cm Al. II/131/1 Fotografie, klisze661019
Widok oficyny, dolne partie fasady z portalemNNok. 1911fotografia 15,5 x 11,5 cm Al. II/131/3Fotografie, klisze661020
Wnętrze, fragment jadalniNNok. 1911fotografia17 x 12 cm Al. II/131/15 Fotografie, klisze661021
Wnętrze, fragment pokoju (do picia herbaty) z piecem kaflowym NNok. 1911 fotografia16,4 x 11,2 cm Al. II/131/7 Fotografie, klisze661023
Wnętrze, pokój „motyli” NNok. 1911fotografia16,5 x 11,7 cm Al. II/131/14 Fotografie, klisze661025
Wnętrze, pokój „motyli” fragment wystroju NN ok. 1911fotografia8 x 11,3 cm Al. II/131/28 Fotografie, klisze661026
Wnętrze, pokój muzyczny – kominek NN ok. 1911 fotografia 16 x 6 cm Al. II/131/16 Fotografie, klisze661027
Wnętrze, pokój „niebieski” NN ok. 1911fotografia16,5 x 11,3 cm Al. II/131/13 Fotografie, klisze661029
Wnętrze, pokój „niebieski” – piec kaflowy NNok. 1911 fotografia16,3 x 6,5 cm Al. II/131/30Fotografie, klisze661031
Wnętrze, salon NN ok. 1911fotografia 16,3 x 11,5 cm Al. II/131/8 Fotografie, klisze661032
Wnętrze, salon – komoda NN ok. 1911fotografia11 x 14 cm Al. II/131/17 Fotografie, klisze661033
Wnętrze, salon – piec kaflowy NN ok. 1911fotografia 17 x 12 cm Al. II/131/10 Fotografie, klisze661034
Wnętrze, salon, widok ogólny NNok. 1911fotografia16,7 x 12 cm Al. II/131/11 Fotografie, klisze661035
Wnętrze, sień ze schodami NN ok. 1911fotografia17 x 11,7 cmAl. II/131/5 Fotografie, klisze661036
Wnętrze, sień ze schodami NNok. 1925fotografia 11 x 7,7 cmAl. III/90/33 Fotografie, klisze661040
Wnętrze, sień ze schodamiNNok. 1930fotografia22 x 27 cm Al. IV/48/22 Fotografie, klisze661041
Kamienice nr 5-12 w czasie odbudowy widok od tyłu, z boku ul. Garbary W. M. Dobrzykowski ok. 1950 fotografia12 x 17 cm Al. IV/52/12 Fotografie, klisze661686
Kamienice nr 5-16 w czasie odbudowy widok od tyłu W. M. Dobrzykowski ok. 1950 fotografia12 x 17 cm Al. IV/52/14 Fotografie, klisze661696
Kamienice nr 12-19 w czasie odbudowy widok od tyłu W. M. Dobrzykowski ok. 1950 fotografia 12 x 17 cm Al. IV/52/15 Fotografie, klisze661697
Plan GdańskaBuhse D.1869 rPlan von Danzig, sekcja 6litografia64 x 84 cm1:1000C I 41.1Kartografia661291
Plan GdańskaNN1927Freie Stadt Danzig Gelaendeplan Pl. 22 39litografia64 x 92 cm1:1000B 552Kartografia661292
Plan GdańskaNN1927, 1929, 1935Gelaendeplan der Freien Stadt Danzig ark. XI 20litografia71 x 48 cm1:2500B 553Kartografia661293
Plan GdańskaBuhse D.1869 r.Situations Plan von Danzig. Sekcja 6.rękopis kolor.82 x 59 cm1:1000C III 610Kartografia661294
Portal z nadświetlem fasady głównej kamienicy Długa 12R.Ch. Kuhn1901Langgasse 12techn. reprograficzna10,4 x 8 cmGr Rp. 5109 (s. 55)Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki661203

Login:
Hasło: