nazwa obiektu | miejscowość, dzielnica | adres | nr kat. | rodzaj zabytku | datowanie | data i nr wpisu do PRZ | idK |
Długie Pobrzeże 14 (wg. dawnej numeracji) | Gdańsk - Główne Miasto | Długie Pobrzeże 14 (Lange Brücke 14), Mariacka 26 (Frauengasse 26), (do 1854 r. – nr 875), obecnie Mariacka 25/26 | x | architektura mieszkaniowa | 2. połowa XV w., 1597–1599, 1844, lata 50.–60. XX w. | 27 I 1972 r., nr 577 | 886 |
opis karty obiektu: Nieruchomość wydzielona z części posesji Mariacka 26. Około 1380 r. teren należący do systemu fortyfikacji przekazany został w ręce prywatne i wówczas wyznaczono obszar parceli. O wcześniejszej zabudowie posesji brak danych. Około 1380 r. nieruchomość należała do Hinricha Hosennegera. W drugiej połowie XV w. powstała prawdopodobnie gotycka kamienica, być może podczas budowy wykorzystano cegły pochodzące z zamku krzyżackiego. W latach 1597-1599 zbudowana została okazała kamienica, której autorstwo przypisywane jest Antonowi van Obberghenowi. Wzniesiona zapewne na zlecenie kupca Hansa Köpe, pozostał w jego rękach aż do śmierci w 1627 r. Następnie była własnością jego syna Petera (zm. 1637 r.). Później przez dłuższy okres należała do rodziny Königów. Od 1771 była własnością Ephraima Sonntaga, następnie Johanna Philipsa Maertera i kupca Lemke. W 1845 r. Towarzystwo Przyrodnicze przeniosło się do kamienicy przy ul. Mariackiej 26 zakupionej na nową siedzibę, która pozostała w jego posiadaniu do 1945 r. W przekształconym wewnątrz budynku urządzono w 1869 r. wystawę zbiorów przyrodniczych i archeologicznych (przejętą w okresie międzywojennym przez Zachodnio Pruskie Muzeum Prowincjonalne w Gdańsku – Westpreussisches Landesmuseum zu Danzig). W latach 1866-67 przebudowano zwieńczenie wieżyczki, w celu urządzenia obserwatorium astronomicznego. Kamienica zniszczona w 1945 r., odbudowana według projektu Kazimierza Macura w latach 1956–1961 w formie zbliżonej do pierwotnej. Obecnie jest siedzibą Muzeum Archeologicznego, które zajmuje też sąsiednie budynki. |
uwagi: Literatura: brak danych |
tytul | autor | datowanie źródła | napisy | technika | wymiary | skala | sygn.bibl. | typ | idK | idZ |
Fragment ul. z Domem Towarzystwa Przyrodniczego i Bramą Mariacką, kamienice nr 11-20 | NN | ok. 1905 | Danzig Partie an der Sternwarte | pocztówka - druk | 8,7 x 14 cm | P - 1 - Długie Pobrzeże - 6 | Fotografie, klisze | 886 | 7690 | |
Widok z Motławy na Dom Przyrodników i Bramę Mariacką - budynki nr 14-17 | Walther Fischer | ok. 1910 | Danzig Alte Sternwarte | pocztówka - druk | 9 x 14 cm | P - 1 - Długie Pobrzeże - 53 | Fotografie, klisze | 886 | 7679 | |
Fragment ul. z Domem Towarzystwa Przyrodniczego, na pierwszym planie przystań żeglugi, w głębi wieże kościoła NMP, kamienice nr 7-14 | NN | ok. 1910 | Danzig - Sternwarte u. alte Häuser an der Langenbrücke | pocztówka - druk | 9,1 x 14,1 cm | P-1 - Długie Pobrzeże - 3, 4 | Fotografie, klisze | 886 | 7718 | |
Widok w kierunku Żurawia, po przeciwległej stronie nabrzeże Wyspy Spichrzów, w głębi ul. Wartka. Kamienice nr 8-16 | Willi Birker / Deutscher Kunstverlag, Berlin | ok. 1930 | Danzig. Lange Brücke, mit Frauentor und Krahntor. | pocztówka - fotografia | 10,4 x 14,8 cm | P - 1 - Długie Pobrzeże - 16 | Fotografie, klisze | 886 | 7667 | |
Plan Gdańska | NN | 1927 r. | Freie Stadt Danzig Gelaendeplan pl.22.40 | litografia | 64 x 92 cm | 1:1000 | B 552 | Kartografia | 886 | 7412 |
Plan Gdańska | NN | 1927, 1929, 1935 | Gelaendeplan der Freien Stadt Danzig ark. XI 20 | litografia | 71 x 48 cm | 1:2500 | B 553 | Kartografia | 886 | 7411 |
„Sternwarte” [Widok na obserwatorium astronomiczne Domu Przyrodników i Bramę Mariacką od strony Wyspy Spichrzów], z: „Danzig. 6 Originalradierungen von Paul Kreisel“ | Paul Kreisel (1891-1982) | [1922] | sygnatura ołówkiem: „Paul Kreisel” | akwaforta, akwatinta | odbitka (odcisk płyty graficznej) 10 x 8 cm | Gr.Al. 4011/2 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8819 | |
„Frauentor - Sternwarte“ z: „Alt Danzig. Original Radierungen von Paul Kreisel“, 1920 – widok na Bramę Mariacką i Dom Przyrodników. | Paul Kreisel (1891-1982) | 1920 | sygnatura, datowanie i tytuł ołówkiem: „Paul Kreisel 20”, „Frauentor – Sternwarte.“ | akwaforta, akwatinta, sucha igła | odbitka (odcisk płyty graficznej) 17,8 x 12,7 cm | Gr. Al. 4009/2 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8838 | |
[Lange Brücke – Długie Pobrzeże widziane z Wyspy Spichrzów w kierunku północnym], w: album sztuczny „Ansichten von Danzig in Radierungen von Hellingrath. (kleine Formate)” | Berthold Hellingrath (1877-1954) | [ok. 1920] | sygnatura ołówkiem: “B. Hellingrath” | akwaforta, sucha igła | odbitka (odcisk płyty graficznej) 14,5 x 19,7 cm | Gr.Al. 4279/2 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8616 | |
„Langebrücke” [Długie Pobrzeże widziane z Wyspy Spichrzów w kierunku północnym], w: „Danzig. Fünf Radierungen von B. Hellingrath. Folge 7” | Berthold Hellingrath (1877-1954) | [przed 1929] | sygnatura ołówkiem: “B. Hellingrath” | akwaforta, sucha igła | odbitka (odcisk płyty graficznej) 7,8 x 14,5 cm | Gr.Al. 4006/1 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8607 | |
[Widok na Długie Pobrzeże z Bramą Mariacką i Żurawiem] | Berthold Hellingrath (1877-1954) | ok. 1920 | akwaforta, sucha igła | odbitka (odcisk płyty graficznej) 21,8 x 34,7 cm | nr inw. 1529 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8555 | ||
[Widok na Długie Pobrzeże z Bramą Mariacką i Żurawiem od strony Zielonego Mostu] | Berthold Hellingrath (1877-1954) | ok. 1920 lub przed | akwaforta, sucha igła | odbitka (odcisk płyty graficznej) 13 x 8,5 cm | nr inw. 4411 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8573 | ||
„Sternwarte”, z: Else Thomsen, „12 Steinzeichnungen. Danzig u.Umgegend” – Długie Pobrzeże z Domem Przyrodników (z obserwatorium astronomicznym) i Bramą Mariacką. | Else Thomsen | [1913 lub przed] | sygnatura i tytuł kompozycji litografowane: „E.T.” i „STERNWARTE”. | litografia | kompozycja 25 x 15,7 cm | Gr.Rp. 5106/2 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8956 | |
“Lange Brücke mit Krantor”, z: „Danzig. Sechs Originallithographien von Curt Ziesmer, Danzig”, 1929, Danziger Verlags-Gesellschaft m.b.H., Paul Rosenberg – widok na Długie Pobrzeże | Curt Ziesmer (1890-1966) | 1929 | sygnatura i datowanie na kamieniu, w polu kompozycji w pr. d.: „CURT // ZIESMER // 1929” | litografia | kompozycja 13,6 x 19,4 cm | Gr.Al. 4338/6 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 9101 | |
„Lange Brücke und Speicherinsel”, w: “Wasmuths Kunsthefte. Heft 4. Danzig – eine deutsche Stadf von Fritz Stahl” | autor fot. – nieustalony | [1919 lub przed] | poniżej reprodukcji: „Wasmuths Kunsthefte 4” i „Tafel 2. Lange Brücke und Speicherinsel.” | reprodukcja fotografii | reprodukcja: 14 x 19 cm | Gr.Rp. 5110 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8946 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Arthur Lindner, Danzig, Leipzig 1903, il. 26. | Römmler | przed 1903 | Lange Brücke, Krahnthor | reprodukcja fotografii | 12 x 18,5 cm | Ga 3209 8° | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8983 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Arthur Lindner, Danzig, Leipzig 1903, il. 61. | nieznany | przed 1903 | Haus der Naturforschenden Gesellschaft und Frauenthor. | reprodukcja fotografii | 13,5 x 9 cm | Ga 3209 8° | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8992 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Jan Kilarski, Gdańsk (Cuda Polski), Poznań, 1937, str. 179. | Jan Kilarski | przed 1903 | Okręty i dymy na Motławie między murami spichrzów i miasta | reprodukcja fotografii | 6,5 x 10,5 cm | II 15840 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8995 | |
Widok ogólny bryły kamienicy, z: Danzig und seine Bauten, Berlin 1908, s. 90, il. 31. | przed 1908 | Haus der Naturforschenden Geselschaft. | reprodukcja fotografii | 12 x 9 cm | III 28743 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8695 | ||
Widok ogólny bryły kamienicy, z: Georg Cuny, Danzigs Kunst und Kultur im 16. und 17. Jahrhundert, Frankfurt am Main 1910, s. 38, il. 21. | R. Th. Kuhn | przed 1910 | Langebrucke 11 und Haud der Naturforschenden Geselsschaft. | reprodukcja fotografii | 12,5 x 11 cm | III 80504 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8693 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Tadeusz Kruszyński, Stary Gdańsk i historya jego sztuki, Kraków 1912. | Jabł. I S-ka. | przed 1912 | Widok „Długiego Mostu“ nad Motławą, na lewo „Panieńska Brama“, dalej „Żuraw“ w głębi Królewski Spichlerz. | reprodukcja fotografii | 8,5 x 11 cm | III 23269 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8740 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Danzig und Umgegend, Danzig, ok. 1914, il. 4. | nieznany | przed 1914 | An der Lange Brücke | reprodukcja fotografii | 13 x 18 cm | Gr. Rp. 5104 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 9071 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Walter Geisler, Die Grosßstadtsiedlung Danzig, Danzig 1918, Tafeln 5. | Walter Geisler | przed 1918 | Lange Brücke | reprodukcja fotografii | 9 x 12 cm | Od 1169 8° | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8483 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Franciszek Klein, Gdańsk, wrota korony polskiej, Warszawa 1921, il. 4. | Franciszek Klein | przed 1921 | Kanał Motławy | reprodukcja fotografii | 10 x 15 cm | I 160890 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8116 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Deutschlands Städtebau. Danzig, Berlin 1924, s. 75. | nieznany | przed 1924 | Haus der Naturforschenden Gesellschaft am Frauentor | reprodukcja fotografii | 20 x 15 cm | III 5910 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 9047 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Deutschlands Städtebau. Danzig, Berlin 1924, s. 139. | nieznany | przed 1924 | Das alte Krantor | reprodukcja fotografii | 9 x 14 cm | III 5910 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 9058 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Otto Kloeppel, Die Baukunst im Deutschen Osten. Beitrage zu ihrer Gestaltungsentwicklung. Das Stadtbild von Danzig in den Jahrhunderten seiner großen Geschichte, Danzig 1937, il. 182. | Otto Kloeppel | przed 1937 | Haus der Narurforschenden Gesellschaft | reprodukcja fotografii | 7 x 6 cm | Gc 2996a 8° | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 9011 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Otto Kloeppel, Die Baukunst im Deutschen Osten. Beitrage zu ihrer Gestaltungsentwicklung. Das Stadtbild von Danzig in den Jahrhunderten seiner großen Geschichte, Danzig 1937, il. 157. | Otto Kloeppel | przed 1937 | Das Frauentor | reprodukcja fotografii | 4 x 5,5 cm | Gc 2996a 8° | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 9013 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Danzig im Reich, red. Friedrich Heiss, Berlin 1939, s. 47. | Wolk und Reich, Berlin | przed 1939 | Mottlauhafen mit dem Haus der Naturforschenden Gesellschaft und Sternwarte | reprodukcja fotografii | 20 x 15 cm | II 45680 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 7612 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Die Deutsche Stadt Danzig. 47 Bilder mit einführendem Text, Paul Rohrbach, Lipsk ok. 1939, il. s. 43. | Fred Tatarin, Danzig | przed 1939 | Blick über die Mottlau auf Sternwarte und Krantor | reprodukcja fotografii | 11,5 x 17 cm | II 264384 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8101 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Das deutsche Danzig. Mit einem Geleitwort von Dr. Adrian Mohr, Berlin 1939, s. 6. | nieznany | przed 1939 | Hier, an der Mottlau, fuhren einst Danzigs Hansekoggen | reprodukcja fotografii | 14 x 18 cm | III 189973 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8749 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Hanns Strohmenger, Hansestadt Danzig. Führer durch Stadt und Umgebung, Danzig 1941, s. 47. | Verkehrsamt der Hansestadt Danzig | przed 1941 | Lange Brücke mit Krantor | reprodukcja fotografii | 12 x 9 cm | Od 8° 1103 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8165 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Erich Keyser, Danzig, Berlin 1942, il. s. 77. | Deutscher Kunstverlag (Willi Birker), Berlin | przed 1942 | Die Lange Brücke | reprodukcja fotografii | 10,5 x 14,5 cm | II 36027 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8528 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Detlef Krannhals, Hansestadt Danzig. Ein Bildwerk, Danzig 1942, il. 2. | F. Zoeher, Danzig | przed 1942 | Wehrhafte Wassertore saumen die Lange Brucke. Blick auf das frauentor, daneben der Renaissancebau der Naturforschenden Gesellschaft.. | reprodukcja fotografii | 15 x 19 cm | Od 1109 8° | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8782 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Detlef Krannhals, Hansestadt Danzig. Ein Bildwerk, Danzig 1942, il. 3. | August Lukait, Danzig | przed 1942 | Bis in die Herz der Stadt fuhrt der malerische Binnenhafen. Links die Lange Brücke. | reprodukcja fotografii | 15 x 19 cm | Od 1109 8° | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8796 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Karl Hauke, Die Burgerhaus in Ost- und Westpreussen (Das Deutsche Burgerhaus, red. Adolf Bernt, t. VII), Tübingen 1697. | Otto Rollenhagen | przed 1945 | Danzig. Lange Brücke. Ehemaliges Lagerhaus, erbaut 1597-1599. Haus der Naturforschenden Gesellschaft, „Sternwarte“. | reprodukcja fotografii | 18 x 16 cm | III 101553 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 7600 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Rüdiger Ruhnau, Danzig gestern und heute. Ein geschichtlicher Reisefürer, Leer 1983, s. 70. | nieznany | przed 1945 | Blick in der Innenhafen, mit dem Haus der Naturforschenden Gesellschaft, Frauentor und Krantor. | reprodukcja fotografii | 9 x 16 cm | II 217016 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8180 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Hans Lewald, Danzig – so wie es war, Düsseldorf 1979, s. 23. | patrz s. 104 | przed 1945 | Das Grüne Tor (Mottlauseite) mit der Grünen Brücke. Im Hintergrund Beginn der Langen Brücke. | reprodukcja fotografii | 15 x 19 cm | III 214846 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8197 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Hans Lewald, Danzig – so wie es war, Düsseldorf 1979, s. 46. | patrz s. 104 | przed 1945 | Blick mottlauabwarts von der Grunes Brucke aus. | reprodukcja fotografii | 15 x 19 cm | III 214846 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8341 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Hans Lewald, Danzig – so wie es war, Düsseldorf 1979, s. 48. | patrz s. 104 | przed 1945 | Die Sternwarte an der Langen Brucke, daneben das Frauentor | reprodukcja fotografii | 14,5 x 19 cm | III 214846 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8349 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Hans Bernhard Meyer, Danzig in 144 Bildern, Leer 1956, il. 29. | Ullstein | przed 1945 | Die Langebrücke | reprodukcja fotografii | 9 x 14 cm | III 154401 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8710 | |
Widok ogólny fasady kamienicy, z: Hans Bernhard Meyer, Danzig in 144 Bildern, Leer 1956, il. 35. | Ruth Hallensleben | przed 1945 | Frauentor und Sternwarte | reprodukcja fotografii | 12,5 x 9,5 cm | III 154401 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8726 | |
„Die Länge Brücke am Innenhafen in Danzig”, w: „Das deutsche Danzig. Nach Radierungen von Berthold Hellingrath”, z: „Illustrierte Zeitung”, Bd 152, No 3950, 1919 r. – widok na Długie Pobrzeże w kierunku północno-wschodnim, od Bramy Mariackiej po Żurawia | Berthold Hellingrath (1877-1954) | grafika: przed 1919 | pod reprodukcją nadruk: „Die Länge Brücke am Innenhafen in Danzig” | reprodukcja odbitki akwafortowej | reprodukcja 15,5 x 24 cm; | nr inw. 5896 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 8685 | |
„Danzig an der Mottlau” [Widok na Długie Pobrzeże z Domem Towarzystwa Przyrodniczego, Bramą Mariacką, Żurawiem oraz z na Ołowiankę] | Kaczynski | [przed 1945] | w polu kompozycji tuszem sygnatura „KACZ”, poniżej rysunku ołówkiem suterlinką „Danzig a.d. Mottlau” i „Kaczynski” | rysunek tuszem | kompozycja w ramce 22,6 x 19,2 cm | Nr inw. 6272 | Rysunki, grafiki, reprodukcje, inne techniki | 886 | 9089 |